Iedere Nederlander heeft wel een sjaal in de garderobe hangen (of liggen). In ons koude kikkerlandje is de lap stof een heerlijke accessoire om te gebruiken tegen het gure weer in de koudere wintermaanden, mits het een dikke stoffen of wollen sjaal is. Sterker nog, een heleboel Nederlanders gebruiken in de wintermaanden dagelijks hun sjaal! Maar sta je er wel eens bij stil waar het woord sjaal vandaan komt, wanneer de sjaal is uitgevonden en of er speciale gebruiken vastzitten aan het populaire stukje stof?
Wat betekent het woord ‘sjaal’?
Volgens de Dikke van Dalen is een sjaal of das een langwerpig stuk doek dat gedragen wordt om de hals. Het woord ‘sjaal’ is afgeleid uit de oude Perzische taal, waar het shāl heette, en vindt z’n oorsprong in een van de oudste talen ter wereld: het Sanskriet, waar het śāṭī heette en wat vrij vertaald ‘doek’ is. De eerste sjaals komen uit de regio Kasjmir in India en is een vierkant of langwerpige doek dat gedragen wordt als bedekking van het hoofd, hals of schouders.
De sjaal als kostuumaccessoire
De sjaal wordt naast warmtehouder ook gebruikt als kostuumaccessoire. Een sjaal gedragen als kostuumaccessoire, bijvoorbeeld als onderdeel van een kostuum van stewardessen of vrouwelijk hotelpersoneel, wordt ook wel een foulard genoemd. Deze foulard is vaak een langwerpige doek voorzien van een print en gemaakt van lichte stoffen, zoals zijde of polyester.
Sjaal als onderdeel van een cultuur
Sjaals spelen niet alleen een bijrol als accessoire, maar zijn in sommige culturen daadwerkelijk onderdeel van de nationale klederdracht. In Arabische en de Indische cultuur is de sjaal bijvoorbeeld niet weg te denken uit het dagelijkse straatbeeld. Hier wordt de sjaal door vrouwen veelal om het hoofd en de hals gedrapeerd. Binnen Westerse subculturen is de de sjaal een populair accessoir. Denk hierbij aan voetbalsupporters die meestal uitgedost zijn met een sjaal in de clubkeuren van de club die zij supporten en voorzien van slogan of clubnaam.
Stola’s
Naast de klassieke sjaals zijn er ook langere, bredere damessjaals die ‘stola’ worden genoemd. Stola’s zijn grote doeken die volledig om het bovenlichaam zijn te slaan. De bont-variant hiervan heet een bontstola.
Omslagdoeken de modehit!
Omslagdoeken zijn momenteel een zeer populaire vorm van een sjaal! In het Engels heet een omslagdoek een shawl en in het Frans heet het châle. Hier kennen zij het onderscheid minder tussen de verschillende vormen. Een omslagdoek wordt over de schoude gedragen en heeft meestal een driehoekige vorm. Op dit moment is de omslagdoek met Bohemien (ook wel Ibiza) features dé mode! Deze omslagdoeken zijn een ideale eyecatcher bij zowel stoere, winterse als chique outfits. De Boho Ibiza omslagdoeken worden zowel in koude maanden als extra laagje, als in warmere maanden als jas/overgooier gebruikt.